İş hayatından başlayarak hayatımıza son 10 yılda çok yoğun giren kavramlar: koçluk, danışmanlık, mentorluk, eğitim ve niceleri...
Teknolojinin gelişimiyle, dünyada artık değişimin çok daha daha hızlı olduğu ve seçeneklerin bollaştığı bir hayat yaşanıyor. Bu durum ise hem bireyin, hem kurumların karar verme süreçlerini etkiliyor. Hatta "karar yorgunluğu" kavramı hayatımıza daha çok giriyor. Bir araştırmaya göre* yetişkin birey günde ortalama 35.000 karar veriyor. Bir diğerine göre ise**, bir günde verdiğimiz kararların yaklaşık 227'si sadece beslenme ile ilgili!
Değişimin ve hızının bir sonucu olarak, önemli hedeflere ulaşmak ve sürdürülebilir başarı için çeşitli profesyonel destekler almak; vakit kazandıran, gelişimi sağlayan ve sonuçları iyileştiren bir yaklaşım olarak yaygın şekilde karşımıza çıkıyor.
Peki hangi durumda hangi desteği seçmek daha etkili olabilir? Kısaca bakalım:
Mentorluk: Belli bir alanda tecrübesi çok olan bir kişiden alınan ve tavsiye, yol gösterme, yönlendirme içeren ilişkidir. Kurumlarda kurum içi mentorluk uygulamaları son 10 yılda yaygınlaşmıştır. Ayrıca, küçük işletmelere, kendi işini yeni kuranlara, iş hayatına yeni başlayanlara yönelik uygulamalarına da sıkça rastlanmaktadır. Amacınız belli bir işin nasıl yapılacağını, bir kurumda kültürün ne olduğunu ve nasıl davranılması gerektiğini öğrenmek ise, genel olarak hedefinize ulaşırken neler yapmanız gerektiğini sorarak öğrenmek istiyorsanız, ya da güvenilir ve tecrübeli bir kişiyi örnek almak tercihinizse, bir mentor ile çalışmak sizin için en uygun seçenektir.
Danışmanlık: Belli bir konuda önce durum tespiti ile başlayan ve kişiye/kuruma özel ihtiyaçları ortaya çıkardıktan sonra, hangi çözümlerin en çok işe yarayacağını ve yapılması gerekenleri önermek, sonucunda nasıl bir noktaya varılacağını göstererek mutabık kalmak, aksiyonların takibini ve gerektiğinde uygulamalarını bizzat yapmak, danışmanın işidir. Danışman, sorularınızın cevaplarını bilen veya sizin için araştırıp bulan kişidir. Dolayısıyla, uzman tavsiyesi almak, bazı şeyleri kendiniz yerine yaptırmak, kendi yapamayacağınız şeyleri yaptırmak veya daha iyi sonuçlar elde etmek sizi ilgilendiriyorsa, danışmanlık almak doğru olacaktır.
Eğitim: Gelişim hedeflenen konuda (belli bir sektöre has teknik konular veya genel olarak herhangi bir konuda becerileri geliştirme) bilgileri aktarmak, bilimsel verileri paylaşmak ve bunlardan yola çıkarak mümkünse uygun tecrübe fırsatları yaratmak ve deneyimletmek, geri bildirim sağlamak, doğru ve yanlışı belirtmek, soruları cevaplamak, bunlar sonucunda bilgi ya da becerinin öğrenilmesini sağlamaktır. Eğitim, bazen kurumlar tarafından "hap çözüm" olarak görülebilmektedir. Ancak eğer sistemler, süreçler ve politika ile desteklenmez ise, amaçlanan değişim ve gelişime tam olarak ulaşılmayacaktır.
Koçluk: Eğer kendi kararlarınızı kendiniz vermeyi daha doğru buluyor ve balık almaktansa balık tutmayı öğrenmekle ilgileniyorsanız, koçluk sizin için olabilir. Hizmeti alan “danışan”a, varmak istediği yer ya da çözümlemek istediği konu ile ilgili olarak destek verilir. Koç bunu, eğitimini aldığı standartlara uygun şekilde belli yöntemlerle yapar. Görüşmelerde danışana farklı açılardan düşündürücü sorular sorar, netleşmeyi ve kendi koşulları içinde en çok tercih edeceği yolları bulmasını sağlar, gerektiğinde büyük resme bakarak hedefini gözden geçirmesine aracı olur, gerektiğinde harekete geçmeye teşvik eder. Koçun yaptığı; hedefine giden yolda yürüyen danışana, güvene dayalı bir ilişki içinde samimi, dürüst, objektif bir şekilde eşlik etmektir. Bir koçun asla yapmayacağı şeyler; önyargılı yaklaşım, yargılama, yönlendirme, kendi fikrini empoze etme, hazır çözümler verme veya danışanın atması gereken adımları onun yerine atmaktır. En yüksek faydayı sağlamak için; danışanın fark ettiklerini içselleştirmesi, keşfetmeye ve düşünmeye istekli olması, ayrıca koç ile açık ve dürüst bir iletişim içinde olması gerekir. Günümüzde, giderek yaygınlaşan şekilde ve çeşitli uzmanlık alanlarında etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde genellikle kariyer gelişimi, yöneticilik becerileri ve ekip performansı alanında uygulanmasına rastlanmaktadır. Bunun yanında, ilişkiler, genel yaşam tatmini, öğrencilere sınav stresinden kurtulma ve başarılı ve dengeli bir öğrencilik dönemi sağlama, meslek seçimi yapma, yeni iş kuranlar veya işini büyütmek isteyenlerin hedefleri gibi çok çeşitli alanlarda koçluk hizmetlerinden faydalanılmaktadır. Benim de tabi olduğum Uluslararası Koçluk Federasyonu’nun (ICF) tanımına buradan göz atabilirsiniz. Etik kurallarımız ise şurada detaylarıyla yer alıyor.
İş ortamında koçluğun faydasını ölçen bir araştırmaya göre***, koçluk almanın 5 alanda anlamlı gelişim sağladığı kanıtlanmış: performans/beceriler, refah ve mutluluk, başa çıkma, iş tutumları, hedef odaklılık.
İhtiyaç ve hedeflerimizin olduğu kadar, başardıklarımızın ve sahip olduklarımızın da değerini bilerek, DENGE içinde bir yaşam yolunda yürümek dileğiyle...